دانشکده بهداشت

روز پنجم اسفند در تقویم‌ها، روز بزرگداشت دانشمند بزرگ ایرانی، خواجه نصیرالدین طوسی و روز مهندسی اعلام شده است. هفتصد و شسصت و دو سال از درگذشت دانشمند بزرگ ایرانی، خواجه نصیر می‌گذرد اما هنوز هم دستاوردهای علمی و نظریه‌های آن دانشمند ایرانی محل رجوع است.

   خواجه ‌نصیرالدین محمد‌بن‌حسن جهرودی‌طوسی مشهور به خواجه نصیرالدین‌طوسی، از اهالی جهرود از توابع قم بوده ‌است که در 15م جمادی اول سال 597ق. به دنیا آمد. او، به تحصیل دانش علاقه‌ی فراوان داشت. دوره‌ی تحصیل ابتدائی را نزد دائی خود بابا‌افضل ایوبی کاشانی و فخرالدین داماد گذراند و از جوانی در علوم ریاضی، نجوم و حکمت سرآمد هم‌دوره‌ها‌یش بود و از دانشمندان معروف زمان خود گردید.

در آن روزگاری که آوازه‌ی دانش خواجه نصیر در همه جا پیچیده بود، رئیس ناصرالدین محتشم- که از دانشوران اسماعیلی بود- او را به قائنات دعوت کرد و مقدمش را بسیار گرامی داشت. خواجه، مدت‌ها در آن‌جا بود و کتاب تهذیب‌الاخلاق ابن مسکویه را به فارسی برگرداند و شرح داد و به نام «اخلاق ناصری» تألیف کرد. 

وی چند سال پس از حمله سپاه چنگیزخان مغول، به قلعه اسماعیلیه پناه برد و در آن‏جا نیز از تالیف و نگارش باز نایستاد. با غلبه سپاه مغول بر اسماعیلیان، وی به خدمت هولاکوخان فرمانروای وقت مغول پیوست و با استفاده از نفوذ خود، از کشتار مردم و دانشمندان و تخریب آثار فرهنگی و علمی و غارت شهرها و روستاها جلوگیری نمود. پس از فتح بغداد و سقوط عباسیان، خواجه نصیر ماموریت یافت تا رصدخانه مراغه را ترتیب دهد. او جماعتی از ریاضی‏دانان بزرگ را گردآورد و کار احداث رصدخانه را در سال 657 ق آغاز کرد. خواجه، با این کار، عالمان بزرگ زمان را که پراکنده بودند در یک مکان، جمع کرد و همچنین کتابخانه‏ای عظیم در محل رصدخانه مراغه احداث نمود. وی برای تهیه کتاب‏های مورد نظر، کتبی از بغداد، شام و شمال آفریقا و اطراف و اکناف ایران فراهم نمود و کتابخانه‏ای با بیش از 400 هزار جلد کتاب، ایجاد کرد. عمر خواجه از این پس در خدمات علمی گذشت.

وی یکی از بزرگ‏ترین بنیانگذاران کلام شیعه بود و ضمن تایید حکمت ابن‏سینا، به شرح مشکلات اشارات پرداخت. وی همچنین آثار متعددی را در علوم مختلف به نگارش درآورد که اخلاق ناصری، تجرید العقاید، زیج ایلخانی، اوصاف الاشراف، اساس الاقتباس و تذکره نصیریه و بیش از 60 اثر دیگر در اصول دین، منطق، هندسه، هیئت، نجوم، عروض و شعر از آن جمله‏اند. خواجه نصیرالدین در سال 672 در 75 سالگی درگذشت و در کاظمین به خاک سپرده شد.